Archives

De wereldberoemde (jingle-) galm van de EMT 140


21.02.2024 – Geen studio kon destijds zonder. Ook niet in jingleland. De galmplaten van de firma Elektromesstechnik (EMT) in Bremen, uit Duitsland. In 1957 kwam de legendarische uitvinding op de markt, toen nog in mono, de stereo-versie zag in 1961 het levenslicht. De galmplaat zou de muziekwereld veranderen. Ondanks de prijs, die rond de 6.000 dollar lag. En ze waren op z’n minst 2 x 3 meter groot en 300 kilo zwaar!


Tegenwoordig zit galm als plug-in in je audiosoftware. In vele soorten en maten. Maar 65 jaar geleden maakte je een galm bijna fysiek / mechanisch. Simpel uitgelegd: je liet geluid los gericht op een stalen plaat die in metalen veren hing. De stalen plaat trilde mee. Je ving dat geluid vervolgens ook weer op. En zo kreeg je galm.


De galm van de EMT 140 Reverberation Unit was een doorbraak en werd snel standaard in de business. De befaamde jinglestudio PAMS in Dallas had er eentje staan, te zien aan de beugels aan de muur in de voormalige studio (zie foto hieronder). PAMS-baas Bill Meeks had immers een neus voor nieuwe snufjes. Ook jingleproducent Dick Hamilton in Los Angeles had zo’n galm-unit onder zijn garage staan waar hij zijn befaamde jingles maakte. Ook hij experimenteerde er graag op los.

De galm van EMT was zó populair dat grote radiostations er eveneens mee gingen werken. Marktleider WABC in New York had er eentje, waardoor dj’s als Cousin’ Bruce en Dan Ingram hun stem konden laten galmen. Toen Cousin’ Bruce in september 2020 na jaren terugkeerde op WABC, wilden de luisteraars ook de galm terug. Luister maar…

Ook bekende muzikanten en zangers wilden met de EMT 140 werken: Roy Orbison, The Everly Brothers, Elvis Presley, Patsy Cline, Beach Boys en zelfs The Beatles, die elk audio-experiment maar wát graag aangingen.

De EMT bereikt ook Hilversum. In de gang van Hilversum III, beneden in het muziekpaviljoen, was een kleine ruimte, naast de toiletten, onder de klok (een nauwkeuriger beschrijving konden we niet geven). Daar stonden twee EMT’s 140 opgesteld. Mono en met buizen, is ons verteld. EMT produceerde overigens ook platenspelers, die standaard in alle Hilversumse radiostudio’s stonden.



Anno 2024 zijn er niet veel galmplaten meer. En dus kwam mega-knutselaar Leo op het idee om zelf een galmplaat te maken op basis van … een Ikea-kastje.

Luister hieronder naar een audiodemonstratie van de EMT 140 uit 1964 door de Amerikaanse vertegenwoordiger van EMT, Gothan Audio.


Internet barst van de sites die over de EMT schrijven. Enkele tips? Muzikant Deke Dickerson heeft zelf ooit een EMT aangeschaft. En de website van Universal Audio toont mooi de historie van de EMT.

Idee en research voor dit artikel: Albert Pleijsier. Met dank ook aan Ad Roland en Cor Doesburg.

De Veronica scheepstoeter

26.07.2021 – Lezers van Jingleweb mailen ons regelmatig over de herkomst van een tune of een jingle. Daar zijn we altijd blij mee. En toegegeven: er zit soms ook wel eens een titel bij die we nog níet wisten.
Neem nou het mailtje van Syb Verwer, gekend radiotechneut in Hilversum. Hij informeerde ons over een Veronica-jingle uit het zeezendertijdperk: “Hey hallo, Veronica, …. <toettttttt> kan u misschien een plaatje voor me draaien? <toettttttt>”.

De jingle belandde zelfs op een grammofoonplaatje, ‘Veronica’ van De Rekels, een van de zoveel lofzangen op het zendschip uit de jaren zeventig, die ook op lp verschenen.
En laat Syb nou ontdekt hebben waar die toeter en die zeemeeuwen vanaf komen… Luister maar naar Michel Polnareff en Tous les Bateaux et les oiseaux. Dan weet je van toeten én blazen… ;-)
Het lijkt ons onwaarschijnlijk dat De Rekels of de producers Chiel Montagne (Bert Van Rheenen / Rik Daalder / Bastiaan) of Pierre Kartner (Vader Abraham) destijds Michel Polnaref om toestemming hebben gevraagd, laat staan hebben betaald voor de meeuwen en de toeter…
Bedankt, Syb!
En de stem in de jingle is van Chiel Montagne, meldt ons Juul Geleick, dank daarvoor.

De jingles van Sjoerd van den Broek

Sjoerd van den Broek – foto Ger Adrichem

29.10.2019 – Weinig lezers van Jingleweb zullen zijn naam kennen, maar zijn jingles zijn wél bekend. Sjoerd van den Broek is wat dat betreft een relatief stille jinglemaker, maar met een grote muzikale kracht. Zijn allereerste wapenfeit? “Wat moet ik aan vandaag? Van Inkels kledingadvies!” Die ken je zéker.
We belden met Sjoerd om zijn jingleliefde op te tekenen.

Je moet er blij van worden
“Je moet je oren spitsen als je een jingle hoort. Je moet er om kunnen lachen en je afvragen: wat gebeurt er op de radio?”. Dat is in essentie waar het voor Sjoerd om draait bij jingles. “Toen vroeger de muziek van plaat werd gedraaid, bleef er wel eens een plaat hangen. Dát moment, dat de luisteraar er weer bij is, dát moment moet je zien te bereiken met een jingle. Je moet er blij van worden.”

Vrije radiomakers
Het zijn niet voor niets de ‘vrije radiomakers’ die aankloppen bij Sjoerd: Rob Stenders, Jeroen van Inkel, Dolf Jansen. Mensen die een vrije geest hebben en in zeker zin grenzeloos te werk kunnen gaan.
Sjoerd is van oorsprong radiotechnicus. Vanaf 1980 werkte hij eerst bij de NOS en later het NOB (Nederlands Omroepproduktie Bedrijf), dat technici en studio’s leverde aan de publieke omroepen. Hij zat destijds in het ‘cluster’ van de omroepen Veronica, VPRO en VARA. Daardoor werkte hij samen met radiomakers als Kees Baars, Jeroen van Inkel, en Jan Douwe Kroeske.

Muzikant of technicus
Dan, verder aan de telefoon: “Wat ik me voel; muzikant of technicus? Misschien wel allebei.” Maar in feite is Sjoerd alles: componist, arrangeur, technicus, drummer, toetsenist, gitarist en mixer, want al deze takken van sport beheerst hij tot in de details. Het enige dat hij verder nodig heeft bij het maken van zijn jingles zijn zangeressen. “De rest doe ik zelf, ook de zang.” De jingles maakt hij onder de naam Keynote Productions.
“Ik vind het altijd lachen als radiomakers me vertellen dat er een jingle van me is aangevraagd. Want dat gebeurt nog al eens: Wat moet ik aan vandaag? (Van Inkels Kledingadvies) en ook Rigter in de morgen zijn nogal eens aangevraagd. Lachen toch?!”

Veel geleerd
Dit is wat hij op zijn site zegt over die omroepperiode: “Als stimulatie mocht je in je vrije tijd gebruik maken van de studio’s om beter in je vak te worden. Menig maandagavond deed ik dat in de hoorspel studio van de VARA. Samen met Bert Vervoorn (soms ook met Nico Langeveld). We namen iedere avond een liedje op en mixten dit ook af, vaak gebruik makend van de laatste technische snufjes. Ik heb muzikaal en technisch enorm veel geleerd van Bert en ook van onze toenmalige chef en vriend Ruud Kleijn. Een meer dan prachtige herinnering”, aldus Van den Broek op zijn site.

Sjoerd werkte overigens in die jaren ook in de SVEM, de experimentele studio voor muziek, waarover wij eerder een bericht schreven op Jingleweb.

Andere dingen dan jingles
De komende maanden zal het er bij Sjoerd niet van komen om weer eens jingles te maken. Zijn tijd gaat grotendeels op aan spelen op de Flower Power Cruise (met 60’s muziek), de Rock and Romance cruise (met 70’s muziek), het afmaken van een nieuw eigen album en met optredens van zijn ‘eigen’ band LSB Experience.

Jingle-oeuvre
Een complete opsomming van zijn jingle-oeuvre? We doen een poging: Rigter in de morgen, Rob Stenders (Stenders Vroeg en Stenders vroeg op), Goud van Oud, Leuk is anders, Curry & Van Inkel, Rinkeldekinkel, KinK ClassX, VARA, Syb(rand) Verwer en Giel Beelen.

Op de site van Sjoerd van den Broek staan veel jingles.
Op onze Jingleweb Soundcloud pagina kun je jingles horen die niet op de site van Sjoerd staan.

Giel’s doos

01.06. 2008 – Giel Beelen is – technisch gezien – misschien wel de snelste jock van Nederland. Maar hij heeft een geheim wapen; een speciaal voor hem ontwikkelde jinglemachine. Het moet de meest doordachte jinglemachine van Nederland wel zijn. Sybrand Verwer, studiochef van 3FM, legt uit: “Giel werkt met een laptop, ingebouwd in een (roze) koffer. Op die laptop sluit hij een keypad aan. Die is nog het meest te vergelijken met het knoppenpaneel bij de groentenafdeling in de supermarkt, er zitten zo’n 60 knoppen op. Giel weet ze, letterlijk, blind te vinden. Bovendien heeft hij de beschikking over 5 “banks”, bank A t/m E, waarvan hij er 3 gebruikt. Als A ‘geladen’ is heeft hij de beschikking over de eerste bank met jingles, ‘laadt’ hij B zitten onder alle knoppen 60 andere jingles. De meest gebruikte zitten onder A. Maar ook een jingle die in C woont, weet hij blindelings te vinden. Mooie van zijn systeem is dat hij verschillende geluiden over elkaar kan starten.
De Amerikaanse firma 360-Systems heeft eens een dergelijk apparaat gemaakt (Touch Pad o.i.d…). Nadeel daarvan was, dat er maar 1 geluid tegelijkertijd uit kwam, dus een 2e start brak het 1e geluid af. Paul Rabbering en Eddy Zoey gebruiken een Apple Powerbook met een speciaal programma waarbij aan elke toets een jingle is toegewezen. Werkt ook goed, maar Giel’s Doos is toch wel superieur…” Aldus Sybrand Verwer. En hij kan het weten, want hij was tot voor kort technisch opperhoofd bij …. 3FM. Bedankt, Syb !! En je hebt gelijk: Giel’s doos is superieur! (BR)