22.09.2024 – Waar komt het geluid van de stipmotor vandaan? Van welke auto of motor? En door wie is dat geluid gemaakt of opgenomen? Wie gebruikten de jingles? En wie was er het eerst? Dit artikel geeft antwoord op al die vragen.
Het geluid van de stipmotor kennen veel radioluisteraars van de Top 40 vanaf oktober 1974. De plaat die hoog steeg kreeg een rode stip mee in het gedrukt exemplaar en op de radio ging dat gepaard met het geluid van een motor, een orkestje en een zingende juffrouw (* meer daarover hieronder). Wij hebben die ‘de stipmotor’ gedoopt.
Joost den Draaijer was er op Hilversum III een slag eerder mee. Hij gebruikte de stipmotor na de verkeersinformatie in de jingle “Een wenkje voor den weggebruiker”, ingesproken door Ad ‘s-Gravesande. Dat was begin jaren ’70. Ferry Maat vergreep zich ook in de Soulshow aan de stipmotor.
Maker
Oorspronkelijk komt de jingle van het jinglebedrijf PAMS in Dallas. Het is cut 14 in series 27 getiteld Jet set uit 1964, opgenomen voor WABC in New York.
Lang hebben we ons afgevraagd welke auto of motor dit geluid voortgebracht. Tot we simpelweg keken in de PAMS Bible, een digitale database van jingle-goeroe Ken R. Deutsch met een opsomming van alle basis-jingles uit de naamgegeven jingleseries van PAMS.
Want wat zien we daar staan bij cut 14 in series 27? XKE Special. En wat blijkt (dat wisten wij ook niet)? Een XKE Special is type raceauto van … Jaguar.
De Jaguar E-type wordt ook aangeduid als Jaguar XK-E. Er zijn drie generaties van gebouwd tussen 1961 en 1974. De E-type betekende een revolutie in het ontwerp, de prestaties en de besturing van sportwagens. De prijs van deze Jaguars lag een stuk onder die van de concurrerende modellen wat zorgde voor een prima verkoop. In 14 jaar tijd werden meer dan 70.000 exemplaren van de E-type verkocht. YouTube staat vol met filmpjes waarop het geluid van de motor goed te horen is.
Herkomst
Waar overigens PAMS het geluid weer vandaan heeft, is niet 100% duidelijk. In ieder geval van een elpee met geluidseffecten, want in de basisopname (de een-na-laatste in de montage hieronder) is het tikken van de plaat goed te horen. Wie weet om welke plaat het gaat, mag het ons mailen. Heel graag zelfs!
PAMS gebruikte in series 27 overigens veel meer (Jet Set-) geluiden, zoals dat van een springplank in een zwembad of een speedboot.
* De zingende juffrouw heet overigens Gleni Tai / Rutherford, is van Indiaanse afkomst en heet oorspronkelijk Brighteyes Longknife. Ze staat ook getekend op de hoes van series 27, zie hierboven de lichtgroene afbeelding.
Het geluid van de stipmotor is trouwens ook te horen op een single van zanger Ray Burden uit 1960, getiteld
A Hot-Rodders Dream. Heel bijzonder om de jingle op deze manier te horen.
Ook hoor je de stipmotor in een Radio Veronica-spot voor de Fiat 128, ingesproken door Rob Out, begin jaren 70.
En daarmee is de hoofdvraag beantwoord: de stipmotor uit de Top 40 komt van Jaguar!
Hieronder een montage van een aantal versies van de stipmotor-jingle en het origineel.
