Archives

ReclameArsenaal: 23.000 commercials, slechts 161 radioreclames

De websitebanner van het IADDB


13.09.2023 – Regelmatig krijgen wij van Jingleweb de vraag: “archiveren jullie ook reclames?” Het antwoord is eigenlijk ‘nee’. Toegegeven: we hebben vele duizenden reclames doe ooit zijn uitgezonden op zeezender Radio Veronica. En we hebben een kopie van het volledige archief van (wijlen) reclameschrijver, componist en arrangeur Peter Snoei uit Rotterdam (Kruidvat, Goudhaantje, Herschi en héél veel meer). Maar dat zijn eerder toevallig langsgekomen projecten dan een essentieel onderdeel van ons archief.

Toch hebben reclames onze interesse, omdat ze – net als jingles – een boodschap kort en bondig moeten vertellen. Een jingle kan je immers ook zien als een reclame voor een radiostation. En dus melden we op deze plek graag het bestaan van het ReclameArsenaal. Alhoewel we dat al eerder zijdelings deden.

Beroemde reclameplaatje
Reclameplaatje van André van Duin


In de afgelopen decennia heeft het ReclameArsenaal een grote collectie van Nederlands reclamemateriaal opgebouwd die bestaat uit onder meer affiches, verpakkingsmaterialen, vakliteratuur en radio- en tv-commercials. Door schenkingen wordt deze verzameling met regelmaat uitgebreid.

Alle archiefstukken van het ReclameArsenaal worden gedigitaliseerd en online toegankelijk gemaakt via de website van de International Advertising & Design DataBase (IADDB). In deze database zijn de archieven van het ReclameArsenaal te vinden samen met digitale collecties van andere kennisbronnen en verzamelaars uit binnen- en buitenland.

Het ReclameArsenaal is duidelijk groeiende. Want het archief bevat weliswaar bijna 23.000 commercials, maar daarvan ze er maar 161 radioreclames (daar foutief Tunes genoemd). En soms zijn dat niet meer dan kreten die eigenlijk van de TV komen (C&A is toch voordeliger, Dat zeg ik: Gamma!, Nog zo gezegd geen bommetje! etc.). Maar toch is het ReclameArsenaal een bezoekje waard. Al is het een vol archief met heel weinig radioreclames.

De flexibele reclameplaatjes van jinglebedrijf Top Format


31.03.2023 – Jingleproducent Top Format in Haarlem maakte in de beginjaren van zijn bestaan (sinds 1974) ook veel flexibele reclameplaatjes, die je zo af en toe nog wel op een platenmarkt tegen komt. Een voorbeeld is dit reclameplaatje voor Elna naaimachines, uitgekomen rond 1975. Op kant A “naaimachine-wetenswaardigheden” en een ‘Song voor Elna’. De B-kant bevat het “Elnita Sprookje” ingesproken door Ed Lautenschlager.

De inhoud van het plaatje is gemaakt door Top Format-oprichter Ren Groot en door Gerard Christenhuis, een begenadigd jingle-schrijver/componist van hoog niveau. Ren Groot: “Hij runde de MC Studio in Nederhorst den Berg en was ook de bedenker van ‘Heerlijk, helder, Heineken’. Ben ook met hem in Memphis bij Tanner geweest. Heeft de Elna-song bedacht. Elna was een merk van de firma Cardozo, hier in Haarlem op de Cruquius. Waren al een klant van mij bij Radio Noordzee”, aldus Ren Groot.

Elna is een van oorsprong Zwitsers bedrijf, opgericht in 1934. Het maakte oorspronkelijk hoogwaardige uurwerk-artillerieontstekers, die met name werden gebruikt in Duits luchtafweergeschut. Later schakelde het over op vreedzame industrie. De onderneming lanceert in 1940 de Elna #1, de eerste compacte, draagbare, elektrische naaimachine. De Elna #1 was groen van kleur, een doorbraak in die tijd. De belangrijkste innovatie was verder zijn ‘vrije arm’, een functie die voorheen alleen op industriële naaimachines te vinden was. De merknaam Elna bestaat nog steeds.

Luister hier naar het reclameplaatje kant A en B.
(Met dank aan platenvinder Edwin van Loon.)

De Etna #1, met als bijnaam de Grasshopper vanwege de grasgroene kleur