Category Archives: Langs de lijn tune

NOS tune op z’n lelijkst – eeeuh, op z’n klassiekst

26.08.2018 – Als een tune eenmaal overbekend is, is het meestal een teleurstelling als je die tune in een andere versie hoort. Daar hebben we nu wel een héél goed voorbeeld van: De tune van NOS Langs de Lijn. Dat is (natuurlijk) Chump Change, gespeeld door het orkest van Quincy Jones. Het nummer is in 1973 opgenomen in de A&M Recording Studio in Hollywood. Zoals bekend is de sympathieke Belg Jean ‘Toots’ Thielemans fluitend en mondharmonica spelend op het nummer te horen.
Op Youtube staat van hetzelfde nummer ook een uitvoering door het alternatieve uitvoeringen van het Oslo Strykekvartett (Oslo String Quartet), van het album Faller Oppover (Falling upwards). En die overtreft in lelijkheid toch wel alles. Ach, luister zelf.
Op de foto boven trouwens een moment van NOS Langs de Lijn uit 1999, hier zie je Klaas Samplonius (R) en Ferry de Groot in studio CK4 van het Muziekpaviljoen in Hilversum. Zondagmiddag 5 voor 5. Toen je nog mocht roken in de studio’s…

Experimentele studio, ook voor jingles

Herco de Boer aan het werk in de SVEM - foto Spreekbuis31.01.2014 – Tussen 1984 en 1991 bestond in Hilversum de SVEM, de Studio voor Verbosonica en Electronische Muziek. De studio was gevestigd in VARA-studio 2 aan de Heuvellaan in Hilversum en bedoeld om – namens de publieke omroep – te experimenteren met elektronische muziek. Een historische plek, omdat het in 1932 de eerste studio was die speciaal voor radio was gebouwd.
SVEM mannen 2 foto Herco de BoerVerbosonica (ook wel radiofonie genoemd) is die expressievorm die de menselijke stem combineert met elektro-akoestische technieken en zich daarmee beweegt op het overlappende gebied van literatuur en muziek. De opening van de hypermoderne SVEM was in januari 1984.
De eerste die er in 1984 gebruik van maakte was Ad Visser, samen met Cees Stolk. Herco de Boer in de SVEM, foto Herco de BoerDe SVEM werd gestart door de (muziek-) technici Herco de Boer, Fred de Beer en Theo Rijsdijk. Later voegden componist en technicus Joost Brands en John van Waes zich bij het gezelschap. De mengtafel in de SVEM was oud, de verdere apparatuur was gloednieuw. Vooral de Fairlight muziekcomputer was ultramodern, en voor toen bovendien onbetaalbaar. Ook de wereldberoemde Linn Drum werd gebruikt, evenals de DX7 synthesizer van Yamaha en de ARP synthesizer. Herco de Boer heeft een boeiende webpagina gepubliceerd over de SVEM.
De SVEM heeft in de kort tijd van zijn bestaan ook een aantal tunes en jingles opgeleverd. Voor NOS-programma’s als Over kopen gesproken en voor Wat een Taal. De bekendste jingle uit de SVEM is ook meteen de raarste. Een simpele trompet-‘sliding’, die jarenlang de eerste tonen vormden van NOS Langs de Lijn op Radio 1. Luister naar een korte DEMO van de SVEM produkties.

 

Langs de Lijn tune in Metropole-jasje

12.05.2013 – Vandaag is het zo ver. De langstlopende tune van de Nederlandse radio is ‘ van de zender’ . Het gaat om de tune van NOS Langs de Lijn; Chump change van Quincy Jones. Na 10.422 keer als begin- en eindtune te zijn ingezet begint vandaag uitzending nummer 10.423 met een nieuwe versie van de tune, gespeeld door het Metropole Orkest. De oude tune was 40 jaar lang te horen. Sinds Gutenacht, Freunde bij Met het Oog op Morgen in oktober 2011 al opnieuw werd ingespeeld was het de langstlopende nog originele tune op Hilversum/Radio 1. De klankkleur van deze ikoon onder de tunes gaat beslist niet verloren, belooft de NOS. Chump Change deed precies wat je van een tune mag verwachten; je hoeft de eerste twee maten maar te horen, met die tommetjes en de wat slepende drumbeat, om het direct te weten: dit is Langs de Lijn. Dat is de werking van een herkenningstune in optima forma: de instant herkenbaarheid van de inhoud die volgt. Op 12 februari was de sessie met de strijkers van het Metropole Orkest (en Langs de Lijn verslaggever Edwin Cornelissen maakte er deze foto van). Ook dat is nieuw, die violen. In de tune van Quincy voeren drums en hoorns namelijk de boventoon. Om 14.00 uur is de tune voor het eerst te horen op deze 12e mei, en tegen zessen wordt de nieuwe eindtune versie ingestart. De ingesproken kop van Hans Hogendoorn blijft, meldt hij zelf vanuit zijn thuisstudio in Soest.

De tune werd ingespeeld onder leiding van oud dirigent Dick Bakker. “Ongelofelijk eervol natuurlijk om zo’n bekende tune nieuw leven in te mogen blazen”, zegt hij er zelf over. Iedereen kent deze tune, die is voor miljoenen mensen pure nostalgie. Daarom wilden we heel zorgvuldig te werk gaan, maar het tegelijkertijd ietsje moderner laten klinken. Strijkers en synthesizers zorgen voor een nieuw klankbeeld, zonder het originele stuk tekort te doen.” Op zich best grappig, die strijkers. De radiotune van de NOS werd in 1973 door Quincy Jones voor een televisiequiz gemaakt. Die heette Now You See It (op CBS-TV). Je kon er een stapel munten mee winnen (Chump change betekent letterlijk: een stapel wisselgeld). Na een paar maanden vond CBS de tune toch wat te hard voor televisie. Die werd dus aangepast. Zachter gemaakt. Met strijkers….. Op zaterdagavond 11 mei 2013 werd de tune dus voor het laatst gebruikt, luister hier naar de laatste kop in die uitvoering en naar een reportage van Edwin Cornelissen over ’the making of’ van de nieuwe tune.