03.08.2018 – En wéér gaat er een radiofenomeen – deels – verloren. Het tijdsein. Binnenkort vervangt de nieuws- en sportzender NPO Radio 1 een deel van de zendervormgeving. Het tijdsein op het hele uur wordt daarbij verwerkt in de zendermuziek en geeft niet meer exact het hele uur weer. De gouden glans van het tijdsein – in vaktermen de pips genoemd – was de laatste jaren weliswaar al een beetje verbleekt, maar de komende verandering op NPO Radio 1 is toch wel essentieel.
Het is niet de eerste keer dat de pips worden voorzien van een muziekje of deels verdwijnen. Maar steeds werd de verandering teruggedraaid. In 2001 was dat bijvoorbeeld het geval, toen er voor het eerst publieke omroep-muziek werden geïntroduceerd op alle publieke radio en TV-zenders en het tijdsein in de muziek werd verwerkt. Grote commotie! De duivenmelkers (destijds ook al verenigd in de NPO, de Nederlandse Postduivenhouders Organisatie) pikten het niet: die hadden 53 jaar lang hun postduivenklokken op de piepjes gelijk gezet. En er kwam een heuse Vereniging Vrienden van het Tijdsein – maar die is een stille dood gestorven. Het tijdsein kwam uiteindelijk terug, zij het toch nog ondersteund met muziek. Vanaf 2006 waren de pips weer gewoon ‘kaal’ te horen.

De pips bestaan op de radio vanaf 1948. Eerst waren het nog 6 tonen, waarbij de zesde toon precies de hele uur aangaf. Het tijdsein was toen gekoppeld aan de synchroonklok in het Dr. Neherlaboratorium in Leidschendam, die aanvankelijk ook de stationsklokken van de NS zo mooi op tijd lieten lopen. Sinds 1991 zijn het nog maar 3 tonen, waarbij de derde toon een dubbele lengte heeft en het hele uur aangeeft. Vanaf dat moment was er ook een koppeling met de nauwkeuriger atoomklokken in Genève en Brunswijk.
Het tijdsein was een redelijk doeltreffende methode om je horloge gelijk te zetten, in een tijd dat dat nog moest. Met de digitale horloges en een mobiele telefoon op zak is die noodzaak de laatste jaren steeds kleiner geworden. Met de huidige DAB-ontvangst loopt het geluid sowieso 2 á 3 seconden achter op het FM-signaal, waardoor het tijdsein al helemaal niet meer nauwkeurig is. Het zullen allemaal overwegingen zijn geweest voor NPO Radio 1 om het tijdsein op te heffen.
HIER kun je horen hoe het er binnenkort op NPO Radio 1 aan toe gaat rond het hele uur. De muziek is van het bedrijf KHMusic in Utrecht.